Το ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής αποτελεί μια συχνή παθολογική κατάσταση, ιδιώς στις μεγαλύτερες ηλικίες. Υπολογίζεται ότι περίπου 30.000 θάνατοι κάθε χρόνο στις ΗΠΑ οφείλονται σε ανευρύσματα κοιλιακής αορτής, αποτελώντας τη 13η σε συχνότητα, αιτία θανάτου. Σε ρήξη ανευρύσματος κοιλιακής αορτής οφείλεται και ο θάνατος του Albert Einstein το 1955!
Τί είναι το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής;
Η αορτή είναι εκείνη η αρτηρία, που ξεκινώντας από την καρδιά, μεταφέρει αίμα σε όλα τα όργανα του σώματός μας. Το τμήμα της, που εκτείνεται από το διάφραγμα και κάτω (δηλαδή εκείνη που βρίσκεται στην περιοχή της κοιλιάς), ονομάζεται κοιλιακή αορτή. Η φυσιολογική διάμετρος της κοιλιακής αορτής είναι περίπου 2 εκατοστά. Όταν σε κάποιο τμήμα της, η κοιλιακή αορτή αυξηθεί σε διάμετρο και ξεπεράσει τα 3 εκατοστά, μιλάμε πλέον για ανεύρυσμα.
Ποιοί έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης ανευρύσματος;
Δυστυχώς το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής δεν κάνει αισθητή την παρουσία του, παραμόνο όταν σπάσει (ρήξη ανευρύσματος). Όταν συμβεί αυτό, το 80% των ασθενών δεν καταφέρνει να επιβιώσει. Αυτός είναι και ο λόγος που συνιθίζουμε να το αποκαλούμε «σιωπηλό δολοφόνο»! Γι’αυτό σε χώρες όπως η Αμερική έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στον προληπτικό έλεγχο, ώστε να εντοπιστούν έγκαιρα οι ασθενείς με ανεύρυσμα και να αντιμετωπιστούν πρίν να είναι αργά. Είναι σημαντικό λοιπόν να τονίσουμε, ότι όλοι οι ασθενείς ηλικίας άνω των 65 ετών θα πρέπει να ελεγχθούν για την ύπαρξη ανευρύσματος στην κοιλιακή αορτή. Άλλωστε το 95% των ασθενών που πεθαίνουν από ρήξη ανευρύσματος είναι άνω των 65 ετών. Είναι προφανές, ότι όσο περισσότερους από τους παράγοντες κινδύνου που προαναφέρθηκαν έχει ο ασθενής, τόσο πιθανότερη είναι η παρουσία ενός ανευρύσματος.
Πώς καταλαβαίνει κανείς ότι έχει ανεύρυσμα;
Δυστυχώς το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής δεν κάνει αισθητή την παρουσία του, παραμόνο όταν σπάσει (ρήξη ανευρύσματος). Όταν συμβεί αυτό, το 80% των ασθενών δεν καταφέρνει να επιβιώσει. Αυτός είναι και ο λόγος που συνιθίζουμε να το αποκαλούμε «σιωπηλό δολοφόνο»! Γι’αυτό σε χώρες όπως η Αμερική έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στον προληπτικό έλεγχο, ώστε να εντοπιστούν έγκαιρα οι ασθενείς με ανεύρυσμα και να αντιμετωπιστούν πρίν να είναι αργά. Είναι σημαντικό λοιπόν να τονίσουμε, ότι όλοι οι ασθενείς ηλικίας άνω των 65 ετών θα πρέπει να ελεγχθούν για την ύπαρξη ανευρύσματος στην κοιλιακή αορτή. Άλλωστε το 95% των ασθενών που πεθαίνουν από ρήξη ανευρύσματος είναι άνω των 65 ετών. Είναι προφανές, ότι όσο περισσότερους από τους παράγοντες κινδύνου που προαναφέρθηκαν έχει ο ασθενής, τόσο πιθανότερη είναι η παρουσία ενός ανευρύσματος.
Πώς αντιμετωπίζεται το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής;
Ο βασικός κανόνας είναι ότι τα μικρά ανευρύσματα παρακολουθούνται, ενώ τα μεγαλύτερα πρέπει να χειρουργούνται, διότι ο κίνδυνος να σπάσουν αυξάνει σημαντικά. Ο αγγειοχειρουργός εξετάζοντας σχολαστικά την κάθε περίπτωση και με βάση τα σύγχρονα βιβλιογραφικά δεδομένα θα προτείνει στον κάθε ασθενή την καλύτερη θεραπευτική τακτική. Η παρακολούθηση ενός μικρού ανευρύσματος γίνεται με συγκεκριμένη συχνότητα αναλόγως της διαμέτρου του. Υπολογίζεται ότι κάθε ανεύρυσμα μεγαλώνει κατά 3 με 5 χιλιοστά κάθε χρόνο. Στην περίπτωση ενός μεγάλου ανευρύσματος, που πρέπει να αντιμετωπιστεί χειρουργικά, οι επιλογές είναι δυο : η ανοιχτή και η ενδαγγειακή αντιμετώπιση (με τοποθέτηση στέντ). Φυσικά κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και ως τέτοια θα πρέπει να αντιμετωπίζεται. Η σχολαστική εξέταση των χαρακτηριστικών του κάθε ασθενή, θα βοηθήσει τον αγγειοχειρουργό να του προτείνει την καταλληλότερη για αυτόν χειρουργική αντιμετώπιση.
Δημοσιεύθηκε στο EnterTV
Γεώργιος Γαλανόπουλος MD, PhD, MSc
Αγγειοχειρουργός
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Αθηνών
Μετεκπαιδευθείς στο Erasmus MC Ολλανδίας
Συνεργάτης «ΙΑΣΩ General»